Βασματζίδης Θεοδώρητος
Θεοδώρητος Βασματζίδης | |
|---|---|
 | |
| α/α | 100152 |
| Επώνυμο | Βασματζίδης |
| Όνομα | Θεοδώρητος |
| Τόπος καταγωγής | Σέρρες |
| Νομός καταγωγής | Σερρών |
| Ημερομηνία γέννησεως | 01 Ιουνίου 1867 |
| Τόπος θανάτου | Νευροκόπι Δράμας |
| Ημερομηνία θανάτου | 15 Αυγούστου 1907 |
| Πατρώνυμο | Δημήτριος |
| Μητέρα | Βασιλική |
| Εκκλησιαστικό Αξίωμα | Μητροπολίτης Νευροκοπίου Δράμας |
| Εκκλησιαστική Περιφέρεια | Ιερά Μητρόπολις Νευροκοπίου |
| Ιδιότητα Μακεδονομάχου | Πράκτορας Α΄ Τάξεως |
Βασματζίδης Θεοδώρητος (01 Ιουνίου 1867 - 15 Αυγούστου 1907) Διετέλεσε Μητροπολίτης Νευροκοπίου Δράμας. Η ιδιότητά του στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν Πράκτορας Α΄ Τάξεως.
Βιογραφικό
Ο Μητροπολίτης Νευροκοπίου Θεοδώρητος, κατά κόσμον Θεόδωρος Βασματζίδης, γεννήθηκε στις Σέρρες τον Ιούνιο του 1847. Ο πατέρας του λεγόταν Δημήτριος και η μητέρα του Βασιλική.
Η τελευταία, λόγω της φτώχειας, μια εβδομάδα μετά τη γέννησή του, κρέμασε στον λαιμό του ένα χαρτί με γραμμένο το όνομά του και τον άφησε τη νύχτα μπροστά στην αυλόπορτα της οικογένειας του Κωνσταντίνου και της Ευθυμίας Βασματζή ή Βασματζίδη, οι οποίοι τον περιμάζεψαν και τον υιοθέτησαν.
Παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού, του Σχολαρχείου και της Α΄ τάξεως του Γυμνασίου στις Σέρρες. Το 1882 ο ίδιος αποφάσισε και επέλεξε να συνεχίσει μαθήματα στο Διδασκαλείο Σερρών, έως το 1885, όπου είχε καθηγητή και Διευθυντή της σχολής τον Δημήτριο Μαρούλη και αποφοίτησε με τον βαθμό του Πρωτοβάθμιου Δημοδιδασκάλου.
Μετά την αποφοίτησή του από το Διδασκαλείο Σερρών, ο Θεόδωρος εργάστηκε, στην έναρξη του σχολικού έτους 1885-86, ως Δημοδιδάσκαλος στο Μελένικο, όπου έμεινε μόνο τρεις εβδομάδες, καθώς αποχώρησε λόγω πολιτικών έριδων, και ακολούθως τον Οκτώβριο του 1885 επέστρεψε στις Σέρρες, αφού έλαβε αποζημίωση δέκα λιρών. Στο τέλος της σχολικής περιόδου 1885-86 εργάστηκε στο σχολείο του χωριού Στανός της επαρχίας Αρδαμερίου της Χαλκιδικής. Η εκεί παραμονή του αποδείχθηκε σύντομη, διότι ο τότε επίσκοπος Αρδαμερίου Κωνσταντίνος τον απομάκρυνε με το αιτιολογικό ότι υπήρξε μαθητής του Δημήτριου Μαρούλη, τον οποίο ο Επίσκοπος κατηγορούσε πως «προτεστάντιζε», ενώ εισέπραξε μόνο το μισό της αποζημιώσεως που του αναλογούσε. Στη συνέχεια, ο Θεοδώρητος εργάστηκε και δίδαξε στα χωριά Λιαριγκόβη, τη σημερινή Αρναία Χαλκιδικής (1886-87), και Ιερισσό Χαλκιδικής (1887-88), και στη συνέχεια, με τη μεσολάβηση του τότε Μητροπολίτη Μαρωνείας Κωνσταντίνου (Βαφείδου), στο νησί της Θάσου (1888-89), στα χωριά Μέγα Καζαβίτη και Μαριές.
Το 1890 ο Θεόδωρος εισήχθη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης πάντα υπό την προστασία, με τις συστάσεις και τη μεσολάβηση του επισκόπου Μαρωνείας, μετέπειτα Σερρών, Κωνσταντίνου (Βαφείδη). Στις 2 Οκτωβρίου του 1894, και πριν την αποφοίτησή του, χειροτονήθηκε διάκονος στην Πρέβεζα, όπου είχε καταφύγει λόγω των σεισμών στην Κωνσταντινούπολη, και έλαβε το εκκλησιαστικό όνομα Θεοδώρητος. Τον Αύγουστο του 1895, σχεδόν ταυτόχρονα με την αποφοίτησή του, με Άριστα, από τη Θεολογική σχολή της Χάλκης, χειροτονήθηκε ιερέας και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Στις 14 Ιουλίου 1897 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος στις Κυδωνιές (Αϊβαλή). Αμέσως μετά χειροτονήθηκε Αρχιμανδρίτης και διορίστηκε Αρχιερατικός Επίτροπος του τμήματος Βριούλων της Μητροπόλεως Εφέσου. Τον Νοέμβριο του 1899 επέστρεψε στις Σέρρες και ιδιώτευσε, καθώς δεν απεδέχθη τη θέση του Αρχιερατικού Επιτρόπου Καβάλας της Μητροπόλεως Ξάνθης, όπως του προτάθηκε.
Τον Μάιο του 1900 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη και για δύο μήνες, Ιούλιο και Αύγουστο εκείνου του έτους, τοποθετήθηκε Αρχιερατικός Επίτροπος στην Πέραμο της Κυζίκου, απ’ όπου αποχώρησε λόγω των προστριβών του μητροπολίτη Κυζίκου με την κοινότητα της Περάμου, με αιτία ενοριακό μοναστήρι της περιοχής, και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου τοποθετήθηκε Εφημέριος στη νοσοκομειακή εκκλησία του Αγίου Νικολάου της συνοικίας του Γαλατά της Κωνσταντινούπολης και παράλληλα εργάστηκε ως διδάσκαλος Θρησκευτικών στο αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο της συνοικίας. Το 1901, και για τα επόμενα δύο έτη, τοποθετήθηκε καθηγητής και ιεροκήρυκας στις Σέρρες και δίδαξε θρησκευτικά στο Γυμνάσιο και στο Παρθεναγωγείο της γενέτειράς του.
Στις 23 Οκτωβρίου του 1903 ο Θεοδώρητος εξελέγη Μητροπολίτης Νευροκοπίου και Ροζλοκίου και εγκαταστάθηκε στην έδρα του στις 29 Δεκεμβρίου 1903. Αμέσως διαπίστωσε την υποχώρηση της ελληνικής εκπαιδεύσεως στην περιοχή, την οποία απέδωσε στην «οικονομική καχεξία» της ελληνικής Ορθοδόξου κοινότητος. Παράλληλα, η βουλγαρική προπαγάνδα οργίαζε και χρησιμοποιούσε κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο, για να εξαναγκάσει τους κατοίκους να απαρνηθούν την ελληνικότητά τους και να προσχωρήσουν στη Βουλγαρική Εξαρχία. Η έκρυθμη κατάσταση αντιμετωπίστηκε χάρις στην εμπνευσμένη ηγεσία και την καθημερινή παρουσία του Μητροπολίτη Θεοδώρητου, ο οποίος, με την αμέριστη συμπαράσταση και την ολόπλευρη στήριξη του τότε Μητροπολίτη Δράμας και μετέπειτα εθνομάρτυρα Χρυσοστόμου, συνέτρεξε τους Έλληνες της περιφέρειάς του, που αμύνθηκαν με σθένος.
Στα τέλη Απριλίου 1907, ο Μητροπολίτης Θεοδώρητος ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη για λόγους υγείας. Στα τέλη Ιουνίου 1907 επέστρεψε στο Νευροκόπι, όπου και απεβίωσε στις 15 Αυγούστου 1907.
Φωτογραφίες
Θεοδώρητος Βασματζίδης
(Πηγή: (ΗΒ026) Καραθανάση Αθανάσιου Ε, Η Μητρόπολη Νευροκοπίου κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Θεολογική Σχολή, Θεσσαλονίκη 1987.)
Βιβλιογραφία
- (Β021) Παπαδημητρίου Ρούλας Μιχ, Η Εκκλησία στο Μακεδονικό Αγώνα, Εκδόσεις Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα 1991.
- (ΗΒ063) Βασματζίδη ή Βασματζή Θεοδώρητου Μητροπολίτη Νευροκοπίου και Κυριακίδη Στίλπωνος Π, Ιστορικαί τινές πληροφορίαι περί της ενταύθα Ορθοδόξου Ελληνικής κοινότητος από της εμφανίσεως του βουλγαρικού ζητήματος και εντεύθεν, Περιοδικό «Μακεδονικά», Τόμος Β΄, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1953, σελ. 46.
- (ΗΒ026) Καραθανάση Αθανάσιου Ε, Η Μητρόπολη Νευροκοπίου κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Θεολογική Σχολή, Θεσσαλονίκη 1987, σελ. 54 – 55, 257.
- (ΗΒ009) Μπάκα Ιωάννη Θ, Ο Ελληνισμός και η Μητροπολιτική περιφέρεια Μελενίκου 1850-1912, Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), Θεολογική Σχολή, Θεσσαλονίκη 2003.
Πηγές
- (Ι240) Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Νευροκοπίου κυρός Θεοδώρητος. (1867-1907). (Οικουμενικό Πατριαρχείο).
Κάθε αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου θα πρέπει να αναφέρει ως πηγή της αναδημοσίευσης, την ιστοσελίδα «Μακεδονομάχοι», καθώς επίσης και την αρθρογράφο - συγγραφέα του άρθρου, Ευαγγελία Κ. Λάππα.
