Κωνσταντίνος ΙΒ΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
('''Κωνσταντίνος ΙΒ΄ (Στρατηλάτης)''' (12 Αυγούστου 1868 - 29 Δεκεμβρίου 1922 (π.η.) ή 11 Ιανουαρίου 1923) Διετέλεσε Διάδοχος Ελληνικού Θρόνου. Η ιδιότητά του στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν Συνδρομητής.) |
||
| (10 ενδιάμεσες αναθεωρήσεις από τον ίδιο χρήστη δεν εμφανίζεται) | |||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{Infobox military person | {{Infobox military person | ||
| autonumber | | autonumber = 100311 | ||
| name | | name = Κωνσταντίνος ΙΒ΄ | ||
| image | | image = Παλαιολόγος Κωνσταντίνος.jpg | ||
| | | last_name = Κωνσταντίνος ΙΒ΄ | ||
| city_of_origin | | nickname = Στρατηλάτης | ||
| county_of_origin | | city_of_origin = [[:Κατηγορία:Μυστράς Λακωνίας|Μυστράς]] | ||
| date_of_birth | | county_of_origin = [[:Κατηγορία:Λακωνίας|Λακωνίας]] | ||
| place_of_sacrifice | | date_of_birth = 12 Αυγούστου 1868 | ||
| date_of_sacrifice | | place_of_sacrifice = Παλέρμο Σικελίας | ||
| father | | date_of_sacrifice = [[:Κατηγορία:29 Δεκεμβρίου|29 Δεκεμβρίου]] [[:Κατηγορία:1922|1922]] (π.η.) ή [[:Κατηγορία:11 Ιανουαρίου|11 Ιανουαρίου]] [[:Κατηγορία:1923|1923]] | ||
| mother | | father = Γεώργιος Παλαιολόγος | ||
| siblings_total | | mother = Όλγα Βλαδιμηρόβνα | ||
| husband | | siblings_total = 8 | ||
| children_number | | husband = Σοφία Hohedgolern | ||
| military_office | | children_number = 6 | ||
| army_corps | | military_office = [[:Κατηγορία:Αρχιστράτηγος|Αρχιστράτηγος]] | ||
| political_office | | army_corps = [[:Κατηγορία:Στρατός Ξηράς|Στρατός Ξηράς]] | ||
| property_of_a_fighter = [[:Κατηγορία:Συνδρομητής|Συνδρομητής]] | | political_office = [[:Κατηγορία:Διάδοχος Ελληνικού Θρόνου|Διάδοχος Ελληνικού Θρόνου]] | ||
| property_of_a_fighter = [[:Κατηγορία:Συνδρομητής|Συνδρομητής]] | |||
}} | }} | ||
'''Κωνσταντίνος ΙΒ΄''' (Αυγούστου | '''Κωνσταντίνος ΙΒ΄ (Στρατηλάτης)''' (12 Αυγούστου 1868 - [[:Κατηγορία:29 Δεκεμβρίου|29 Δεκεμβρίου]] [[:Κατηγορία:1922|1922]] (π.η.) ή [[:Κατηγορία:11 Ιανουαρίου|11 Ιανουαρίου]] [[:Κατηγορία:1923|1923]]) Διετέλεσε [[:Κατηγορία:Διάδοχος Ελληνικού Θρόνου|Διάδοχος Ελληνικού Θρόνου]]. Η ιδιότητά του στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν [[:Κατηγορία:Συνδρομητής|Συνδρομητής]]. | ||
==Βιογραφικό== | ==Βιογραφικό== | ||
Γεννήθηκε στην [[:Κατηγορία:Αθήνα|Αθήνα]] το 1868 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του βασιλέως των Ελλήνων [[:Γεώργιος Χριστιανός|Γεωργίου του Α΄]] και της Βασίλισσας Όλγας. Για την εκ πατρός καταγωγή του υπάρχει μια εκδοχή, στην οποία υποστηρίζεται ότι είναι απευθείας απόγονος του τελευταίου αυτοκράτορα της Ρωμανίας, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. | |||
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1868 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του βασιλέως των Ελλήνων [[:Γεώργιος Χριστιανός|Γεωργίου του Α΄]] και της Βασίλισσας Όλγας. Για την εκ πατρός καταγωγή του υπάρχει μια εκδοχή, στην οποία υποστηρίζεται ότι είναι απευθείας απόγονος του τελευταίου αυτοκράτορα της Ρωμανίας, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. | |||
Σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε ως Ανθυπολοχαγός Πεζικού και το 1886 πήγε στο Βερολίνο και μετεκπαιδεύτηκε για δύο χρόνια στη στρατιωτική σχολή της Πρωσικής Ακαδημίας Πολέμου. | Σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε ως Ανθυπολοχαγός Πεζικού και το 1886 πήγε στο Βερολίνο και μετεκπαιδεύτηκε για δύο χρόνια στη στρατιωτική σχολή της Πρωσικής Ακαδημίας Πολέμου. | ||
Στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, ανέλαβε πολύ νέος την αρχιστρατηγία, παρά τη θέλησή του, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί ως υπεύθυνος της ήττας του ελληνικού στρατού. | Στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του [[:Κατηγορία:1897|1897]], ανέλαβε πολύ νέος την αρχιστρατηγία, παρά τη θέλησή του, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί ως υπεύθυνος της ήττας του ελληνικού στρατού. | ||
Μετά τον πόλεμο, η κυβέρνηση του Θεοτόκη τού ανέθεσε την αναδιοργάνωση του στρατού. | Μετά τον πόλεμο, η κυβέρνηση του Θεοτόκη τού ανέθεσε την αναδιοργάνωση του στρατού. | ||
Τον Ιανουάριο του 1904 ο διάδοχος Κωνσταντίνος συναντήθηκε με τον μακεδονομάχο καπετάν Κώττα και, αφού άκουσε την ιστορία του, του υποσχέθηκε ότι θα έβρισκε λύση για να βοηθήσει τους Μακεδόνες. Τελικά, χάρη στη διαμεσολάβηση και την επιμονή του, η κυβέρνηση του Θεοτόκη δέχτηκε να αποσταλούν στη Μακεδονία τέσσερις αξιωματικοί, ο Λοχαγός [[:Αλέξανδρος Κοντούλης| Αλέξανδρος Κοντούλης]], ο υπολοχαγός [[:Αναστάσιος Παπούλας| Αναστάσιος Παπούλας]], ο ανθυπολοχαγός [[:Γεώργιος Κολοκοτρώνης| Γεώργιος Κολοκοτρώνης]] και ο ανθυπολοχαγός Πυροβολικού [[:Παύλος Μελάς| Παύλος Μελάς]]. | Τον Ιανουάριο του [[:Κατηγορία:1904|1904]] ο διάδοχος Κωνσταντίνος συναντήθηκε με τον μακεδονομάχο καπετάν Κώττα και, αφού άκουσε την ιστορία του, του υποσχέθηκε ότι θα έβρισκε λύση για να βοηθήσει τους Μακεδόνες. Τελικά, χάρη στη διαμεσολάβηση και την επιμονή του, η κυβέρνηση του Θεοτόκη δέχτηκε να αποσταλούν στη Μακεδονία τέσσερις αξιωματικοί, ο Λοχαγός [[:Αλέξανδρος Κοντούλης| Αλέξανδρος Κοντούλης]], ο υπολοχαγός [[:Αναστάσιος Παπούλας| Αναστάσιος Παπούλας]], ο ανθυπολοχαγός [[:Γεώργιος Κολοκοτρώνης| Γεώργιος Κολοκοτρώνης]] και ο ανθυπολοχαγός Πυροβολικού [[:Παύλος Μελάς| Παύλος Μελάς]]. | ||
Με το κίνημα στο Γουδή το 1909 ο διάδοχος Κωνσταντίνος και οι πρίγκιπες παραιτήθηκαν από τον στρατό, κατ’ επιθυμία των επαναστατών, για να επανέλθουν πάλι το 1911. | Με το κίνημα στο Γουδή το [[:Κατηγορία:1909|1909]] ο διάδοχος Κωνσταντίνος και οι πρίγκιπες παραιτήθηκαν από τον στρατό, κατ’ επιθυμία των επαναστατών, για να επανέλθουν πάλι το [[:Κατηγορία:1911|1911]]. | ||
Στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913, ο διάδοχος Κωνσταντίνος, ως αρχιστράτηγος, ελευθέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και της Ηπείρου, όσο περισσότερο μπορούσε, και από τον Μάρτιο του 1913 διαδέχτηκε στον θρόνο τον πατέρα του, που είχε δολοφονηθεί στη Θεσσαλονίκη στις 5 Μαρτίου 1913. | Στους Βαλκανικούς Πολέμους [[:Κατηγορία:1912|1912]]-[[:Κατηγορία:1913|1913]], ο διάδοχος Κωνσταντίνος, ως αρχιστράτηγος, ελευθέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και της Ηπείρου, όσο περισσότερο μπορούσε, και από τον Μάρτιο του [[:Κατηγορία:1913|1913]] διαδέχτηκε στον θρόνο τον πατέρα του, που είχε δολοφονηθεί στη [[:Κατηγορία:Θεσσαλονίκη|Θεσσαλονίκη]] στις [[:Κατηγορία:5 Μαρτίου|5 Μαρτίου]] [[:Κατηγορία:1913|1913]]. | ||
Στον Εθνικό Διχασμό συγκρούστηκε με τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, καθώς ο τελευταίος τού ζητούσε την είσοδο στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, χωρίς όμως όρους κι αφού δώσει την Καβάλα στους Βουλγάρους. Αυτή ήταν και η αφορμή να ξεκινήσει και ο Εθνικός διχασμός. | Στον Εθνικό Διχασμό συγκρούστηκε με τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, καθώς ο τελευταίος τού ζητούσε την είσοδο στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, χωρίς όμως όρους κι αφού δώσει την [[:Κατηγορία:Καβάλα|Καβάλα]] στους Βουλγάρους. Αυτή ήταν και η αφορμή να ξεκινήσει και ο Εθνικός διχασμός. | ||
Τελικά, υπό την πίεση της Αντάντ, το 1917 παραιτήθηκε και έφυγε από την Ελλάδα, για να επανέλθει με δημοψήφισμα τον Νοέμβριο του 1920 στον θρόνο, με αποτέλεσμα οι Μεγάλες Δυνάμεις να παύσουν να υποστηρίζουν τον ελληνικό στρατό στην εκστρατεία του στη Μικρά Ασία και έτσι να επέλθει η Μικρασιατική Καταστροφή. Μετά το πραξικόπημα του Νικόλαου Πλαστήρα, το οποίο ζητούσε τη παραίτηση του βασιλιά υπέρ του διαδόχου, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος παραιτήθηκε και έφυγε από την Ελλάδα, αφήνοντας στον θρόνο τον γιο του Γεώργιο. Απεβίωσε στο Παλέρμο (αρχαία Ελληνική αποικία Πάνορμος) της Σικελίας στις 29 Δεκεμβρίου 1922 (π.ημ.) ή στις 11 Ιανουαρίου 1923, λόγω σοβαρών χρόνιων ασθενειών και τέλος, από τη θλίψη του για τη δίκη και την εκτέλεση των έξι, μια δίκη που 90 χρόνια μετά επαναλήφθηκε στον Άρειο Πάγο και αθώωσε πανηγυρικά και τους έξι. | Τελικά, υπό την πίεση της Αντάντ, το [[:Κατηγορία:1917|1917]] παραιτήθηκε και έφυγε από την Ελλάδα, για να επανέλθει με δημοψήφισμα τον Νοέμβριο του [[:Κατηγορία:1920|1920]] στον θρόνο, με αποτέλεσμα οι Μεγάλες Δυνάμεις να παύσουν να υποστηρίζουν τον ελληνικό στρατό στην εκστρατεία του στη Μικρά Ασία και έτσι να επέλθει η Μικρασιατική Καταστροφή. Μετά το πραξικόπημα του Νικόλαου Πλαστήρα, το οποίο ζητούσε τη παραίτηση του βασιλιά υπέρ του διαδόχου, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος παραιτήθηκε και έφυγε από την Ελλάδα, αφήνοντας στον θρόνο τον γιο του Γεώργιο. Απεβίωσε στο Παλέρμο (αρχαία Ελληνική αποικία Πάνορμος) της Σικελίας στις [[:Κατηγορία:29 Δεκεμβρίου|29 Δεκεμβρίου]] [[:Κατηγορία:1922|1922]] (π.ημ.) ή στις [[:Κατηγορία:11 Ιανουαρίου|11 Ιανουαρίου]] [[:Κατηγορία:1923|1923]], λόγω σοβαρών χρόνιων ασθενειών και τέλος, από τη θλίψη του για τη δίκη και την εκτέλεση των έξι, μια δίκη που 90 χρόνια μετά επαναλήφθηκε στον Άρειο Πάγο και αθώωσε πανηγυρικά και τους έξι. | ||
==Φωτογραφίες== | |||
==Φωτογραφίες == | |||
<gallery class="center"> | <gallery class="center"> | ||
File:Παλαιολόγος Κωνσταντίνος.jpg|Κωνσταντίνος | File:Παλαιολόγος Κωνσταντίνος.jpg| Κωνσταντίνος ΙΒ΄<br/>(Πηγή: (Ι132) [http://www.royalchronicles.gr/kostandinos-a/ ''Η απλή καθημερινή ζωή του Στρατηλάτη βασιλιά.'']) | ||
</gallery> | </gallery> | ||
==Βιβλιογραφία== | ==Βιβλιογραφία== | ||
* ([[Βιβλίο:Β061|Β061]]) Μαρκεζίνη Σπύρου Β, ''Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος, Τόμος Α΄'', Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1966. | |||
* ([[Βιβλίο:Β062|Β062]]) Μαρκεζίνη Σπύρου Β, ''Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος, Τόμος Β΄'', Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1966. | |||
* ([[Βιβλίο:Β014|Β014]]) Μελά Ναταλίας Π, ''Παύλος Μελάς'', Εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα 1998. | |||
* ([[Βιβλίο:Β022|Β022]]) Παπαφλωράτου Ιωάννη Σ, ''Η ιστορία του Ελληνικού Στρατού (1833 – 1949), Η δράση των I-VII Μεραρχιών Πεζικού, Νομική και χαρτογραφική παρουσίαση των γεγονότων, Τόμος Α΄'', Εκδόσεις Σακούλα Α.Ε, Αθήνα 2014. | |||
==Πηγές== | ==Πηγές== | ||
* (Ι132) [http://www.royalchronicles.gr/kostandinos-a/ ''Η απλή καθημερινή ζωή του Στρατηλάτη βασιλιά.''] | |||
<references /> | |||
[[Κατηγορία:Μακεδονομάχοι]] | [[Κατηγορία:Μακεδονομάχοι]] | ||
[[Κατηγορία:Συνδρομητής]] | |||
[[Κατηγορία:Διάδοχος Ελληνικού Θρόνου]] | |||
[[Κατηγορία:Πολύτεκνοι]] | [[Κατηγορία:Πολύτεκνοι]] | ||
[[Κατηγορία: | [[Κατηγορία:11 Ιανουαρίου]] | ||
[[Κατηγορία: | [[Κατηγορία:1923]] | ||
[[Κατηγορία: | [[Κατηγορία:Στρατιωτικοί]] | ||
[[Κατηγορία: | [[Κατηγορία:Αρχιστράτηγος]] | ||
[[Κατηγορία:Στρατός Ξηράς]] | |||
[[Κατηγορία:Πολιτειακοί Αξιωματούχοι]] | |||
[[Κατηγορία:Μυστράς Λακωνίας]] | [[Κατηγορία:Μυστράς Λακωνίας]] | ||
[[Κατηγορία:Λακωνίας]] | [[Κατηγορία:Λακωνίας]] | ||
<div id='CustomDisplayTitle' style='display: none;'>Κωνσταντίνος ΙΒ΄ [† 11 Ιανουαρίου 1923]</div> | |||
<div style='display:none;'>{{DISPLAYTITLE:Κωνσταντίνος ΙΒ΄}}</div> | |||
<div style='display:none;'>{{DEFAULTSORT:κωνσταντινος ιβ΄,}}</div> | |||
---------------------- | |||
''Κάθε αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου θα πρέπει να αναφέρει ως πηγή της αναδημοσίευσης, την ιστοσελίδα '''«Μακεδονομάχοι»''', καθώς επίσης και την αρθρογράφο - συγγραφέα του άρθρου, '''[https://evaggelialappa.gr/resume Ευαγγελία Κ. Λάππα]'''.'' | |||
Τελευταία αναθεώρηση της 17:09, 19 Ιουλίου 2024
Κωνσταντίνος ΙΒ΄ | |
|---|---|
 | |
| α/α | 100311 |
| Επώνυμο | Κωνσταντίνος ΙΒ΄ |
| Προσωνύμιο | Στρατηλάτης |
| Τόπος καταγωγής | Μυστράς |
| Νομός καταγωγής | Λακωνίας |
| Ημερομηνία γέννησεως | 12 Αυγούστου 1868 |
| Τόπος θανάτου | Παλέρμο Σικελίας |
| Ημερομηνία θανάτου | 29 Δεκεμβρίου 1922 (π.η.) ή 11 Ιανουαρίου 1923 |
| Πατρώνυμο | Γεώργιος Παλαιολόγος |
| Μητέρα | Όλγα Βλαδιμηρόβνα |
| Αδέλφια (Συνολικά) | 8 |
| Σύζυγος | Σοφία Hohedgolern |
| Τέκνα (Αριθμός) | 6 |
| Στρατιωτικός Βαθμός | Αρχιστράτηγος |
| Κλάδος Ενόπλων Δυνάμεων | Στρατός Ξηράς |
| Πολιτειακό Αξίωμα | Διάδοχος Ελληνικού Θρόνου |
| Ιδιότητα Μακεδονομάχου | Συνδρομητής |
Κωνσταντίνος ΙΒ΄ (Στρατηλάτης) (12 Αυγούστου 1868 - 29 Δεκεμβρίου 1922 (π.η.) ή 11 Ιανουαρίου 1923) Διετέλεσε Διάδοχος Ελληνικού Θρόνου. Η ιδιότητά του στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν Συνδρομητής.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1868 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου του Α΄ και της Βασίλισσας Όλγας. Για την εκ πατρός καταγωγή του υπάρχει μια εκδοχή, στην οποία υποστηρίζεται ότι είναι απευθείας απόγονος του τελευταίου αυτοκράτορα της Ρωμανίας, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
Σπούδασε στη Σχολή Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε ως Ανθυπολοχαγός Πεζικού και το 1886 πήγε στο Βερολίνο και μετεκπαιδεύτηκε για δύο χρόνια στη στρατιωτική σχολή της Πρωσικής Ακαδημίας Πολέμου.
Στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, ανέλαβε πολύ νέος την αρχιστρατηγία, παρά τη θέλησή του, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί ως υπεύθυνος της ήττας του ελληνικού στρατού.
Μετά τον πόλεμο, η κυβέρνηση του Θεοτόκη τού ανέθεσε την αναδιοργάνωση του στρατού.
Τον Ιανουάριο του 1904 ο διάδοχος Κωνσταντίνος συναντήθηκε με τον μακεδονομάχο καπετάν Κώττα και, αφού άκουσε την ιστορία του, του υποσχέθηκε ότι θα έβρισκε λύση για να βοηθήσει τους Μακεδόνες. Τελικά, χάρη στη διαμεσολάβηση και την επιμονή του, η κυβέρνηση του Θεοτόκη δέχτηκε να αποσταλούν στη Μακεδονία τέσσερις αξιωματικοί, ο Λοχαγός Αλέξανδρος Κοντούλης, ο υπολοχαγός Αναστάσιος Παπούλας, ο ανθυπολοχαγός Γεώργιος Κολοκοτρώνης και ο ανθυπολοχαγός Πυροβολικού Παύλος Μελάς.
Με το κίνημα στο Γουδή το 1909 ο διάδοχος Κωνσταντίνος και οι πρίγκιπες παραιτήθηκαν από τον στρατό, κατ’ επιθυμία των επαναστατών, για να επανέλθουν πάλι το 1911.
Στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913, ο διάδοχος Κωνσταντίνος, ως αρχιστράτηγος, ελευθέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας και της Ηπείρου, όσο περισσότερο μπορούσε, και από τον Μάρτιο του 1913 διαδέχτηκε στον θρόνο τον πατέρα του, που είχε δολοφονηθεί στη Θεσσαλονίκη στις 5 Μαρτίου 1913.
Στον Εθνικό Διχασμό συγκρούστηκε με τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, καθώς ο τελευταίος τού ζητούσε την είσοδο στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, χωρίς όμως όρους κι αφού δώσει την Καβάλα στους Βουλγάρους. Αυτή ήταν και η αφορμή να ξεκινήσει και ο Εθνικός διχασμός.
Τελικά, υπό την πίεση της Αντάντ, το 1917 παραιτήθηκε και έφυγε από την Ελλάδα, για να επανέλθει με δημοψήφισμα τον Νοέμβριο του 1920 στον θρόνο, με αποτέλεσμα οι Μεγάλες Δυνάμεις να παύσουν να υποστηρίζουν τον ελληνικό στρατό στην εκστρατεία του στη Μικρά Ασία και έτσι να επέλθει η Μικρασιατική Καταστροφή. Μετά το πραξικόπημα του Νικόλαου Πλαστήρα, το οποίο ζητούσε τη παραίτηση του βασιλιά υπέρ του διαδόχου, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος παραιτήθηκε και έφυγε από την Ελλάδα, αφήνοντας στον θρόνο τον γιο του Γεώργιο. Απεβίωσε στο Παλέρμο (αρχαία Ελληνική αποικία Πάνορμος) της Σικελίας στις 29 Δεκεμβρίου 1922 (π.ημ.) ή στις 11 Ιανουαρίου 1923, λόγω σοβαρών χρόνιων ασθενειών και τέλος, από τη θλίψη του για τη δίκη και την εκτέλεση των έξι, μια δίκη που 90 χρόνια μετά επαναλήφθηκε στον Άρειο Πάγο και αθώωσε πανηγυρικά και τους έξι.
Φωτογραφίες
Κωνσταντίνος ΙΒ΄
(Πηγή: (Ι132) Η απλή καθημερινή ζωή του Στρατηλάτη βασιλιά.)
Βιβλιογραφία
- (Β061) Μαρκεζίνη Σπύρου Β, Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος, Τόμος Α΄, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1966.
- (Β062) Μαρκεζίνη Σπύρου Β, Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος, Τόμος Β΄, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1966.
- (Β014) Μελά Ναταλίας Π, Παύλος Μελάς, Εκδόσεις Δωδώνη, Αθήνα 1998.
- (Β022) Παπαφλωράτου Ιωάννη Σ, Η ιστορία του Ελληνικού Στρατού (1833 – 1949), Η δράση των I-VII Μεραρχιών Πεζικού, Νομική και χαρτογραφική παρουσίαση των γεγονότων, Τόμος Α΄, Εκδόσεις Σακούλα Α.Ε, Αθήνα 2014.
Πηγές
Κάθε αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου θα πρέπει να αναφέρει ως πηγή της αναδημοσίευσης, την ιστοσελίδα «Μακεδονομάχοι», καθώς επίσης και την αρθρογράφο - συγγραφέα του άρθρου, Ευαγγελία Κ. Λάππα.
