Βάρδα – Τσόντου Γεωργίου Χαρ., Ο Μακεδονικός Αγών, Ημερολόγιο 1906, Τόμος Β1΄, Εισαγωγή – Επιμέλεια – Σχόλια: Γεώργιος Πετσίβας, Εκδόσεις Πετσίβα, Αθήνα 2003
(. . .) Το Νοέμβριο του 1904, μετά τον θάνατο του Παύλου Μελά, ο Γεώργιος Τσόντος μπήκε στη Μακεδονία με σώμα και το ψευδώνυμο Βάρδας. Την δράση του βήμα προς βήμα παρακολουθούμε μέσα από τις επιστολές του και στη συνέχεια από το ημερολόγιό του. Στη Μακεδονία παρέμεινε συνολικά διόμισι χρόνια, με ένα ενδιάμεσο εξάμηνο διάλειμμα για ανάπαυση. Το ημερολόγιο του Βάρδα έχει όλα τα προτερήματα και όλα τα ελαττώματα του γραμμένου στο πόδι κειμένου. Ειλικρίνεια, αμεσότητα, πλατιασμούς, πληροφορίες για ασήμαντα γεγονότα, καθώς κρίσεις και σκέψεις της στιγμής για το έθνος και την πατρίδα. Αυτό το τελευταίο ιδίως είναι που προκαλεί περισσότερο το ενδιαφέρον του σημερινού αναγνώστη που θέλει να μάθη το ιδεολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκαν οι άνθρωποι που μπήκαν στη Μακεδονία και συγκρούστηκαν με τους Μακεδόνες αυτονομιστές, του βούλγαρους, όπως τους αποκαλούσαν.
(ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)
